کد مطلب:47998 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

آيا قرآن حاوي مجموعهاي از كتابهاي پيشين است؟

اساساً تمام كتابهاي آسماني در اصول مسائل، هماهنگي دارند و هدف واحد يعني تربيت و تكامل انسان را تعقيب ميكنند; اگر چه در مسائل فرعي به مقتضاي قانون تكامل تدريجي با هم تفاوتهايي دارند و هر آيين تازه، مرحله بالاتري را ميپيمايد و برنامة جامعتري دارد. قرآن كريم نيز در اين زمينه ميفرمايد: لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا وَلَوْ شَآءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَ َحِدَةً وَلَـَكِن لِّيَبْلُوَكُمْ فِي مَآ ءَاتَــَكُمْ...;(مائده،48) و اگر خدا ميخواست، همة شما را امت واحدي قرار ميداد; ولي خدا ميخواهد شما را در آنچه به شما بخشيده بيازمايد ]و استعدادهاي شما را پرورش دهد[...، بنابراين خداوند ميتوانست همة مردم را امّت واحدي قرار دهد و همه را پيرو يك آيين سازد، ولي اين با قانون تكامل تدريجي و سير مراحل مختلف تربيتي سازگار نبود; چرا كه خداوند استعدادها و شايستگيهايي در وجود بشر آفريده و در ساية آزمايشها و در پرتو تعليمات پيامبران آنها را پرورش ميدهد و به همين دليل پس از پيمودن يك مرحله، آنها را در مرحلة بالاتري قرار ميدهد و بعد از پايان يك دوران تربيتي دوران عاليتري را به وسيلة پيامبر ديگر به وجود ميآورد; درست همانند مراحل تحصيلي يك نوجوان در مدرسه; به عبارت روشنتر، اين اختلافها به حسب مسلكها، رنگها و زبانها نيست. خداوند متعال هرگز دو شرع يا بيشتر در يك زمان قرار نداده است; بلكه اين اختلاف هابه حسب گذشت زمان و ترقي بشر در مراتب استعداد و آمادگي ميباشد و تكليفهاي الهي و احكام شرعي هم براي بشر چيزي جز يك آزمايش الهي در مواقع گوناگون زندگي نيست و قانون الهي كه آزمايشهاي الهي بوده، بايد براي تتميم سعادت حيات آنها ميانشان اجرا شود. اختلاف مراتب استعداد در آنها باعث تفاوت شرع و قانون ميگردد، پس بايد شريعتها مختلف باشد.

وانگهي با گذشت زمان، ساير كتب آسماني كه براي محدودهاي از زمان و با توجه به شرايط فكري و اجتماعي مردم عصر خود، فرود آمده و امري مشخص داشته است، بر اساس پايان يافتن مصلحت حكم پيشين و پيدايش مصلحت حكم تازه، پارهاي از احكامشان از سوي خداوند نسخ شده است تا به كاملترين شريعت و آخرين كتاب آسماني (= قرآن) رسيده است; قرآني كه تمامي برنامههاي مورد نياز بشر را در جوانب گوناگون: اعتقادات، احكام و اخلاقيات، داراست و تا انقراض بشر پابرجا و متكفل هدايت انسان است و خلاصه آنكه قرآن كريم، از همه كتب آسماني برتر و مهيمن بر آنهاست و آنچه همه آنها دارند، حتي علاوه بر آنها در قرآن نيز موجود است وليكن آيا ميتوان آنچه لازم است به يك فرد در سطح دكترا تعليم داد، به يك كودك دبستاني تعليم داد؟ چرا كه امم گذشته از جهت فكري در سطح پايينتري بودند.( ر.ك: تفسير الميزان، علامه طباطبايي;، ترجمه استاد محمد جواد حجتي كرماني و استاد محمد علي گرامي قمي، ص 529 ـ 538، مركز نشر فرهنگي رجأ / تفسير نمونه، آية الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 4، ص 402، دارالكتب الاسلامية / شريعت در آينة معرفت، آية الله جوادي آملي، ص 100، مركز نشر فرهنگي رجأ. )